مدیریت پسماندهای بیمارستانی و پزشکی
مقدمه ای کوتاه
بیمارستانها و مراکز بهداشتی درمانی، از جمله مؤسسات بهداشتی درمانی مهم جامعه هستند که طی سالهای اخیر به علت ازدیاد جمعیت همانند دیگر زمینهها از رشد و توسعه چشمگیری برخوردار بودهاند. به همین دلیل در کمیت و کیفیت پسماندهای بیمارستانی نیز تغییراتی اساسی صورت گرفته است. افزایش ارباب رجوع و عملیات سـرویسدهـی، استفاده از وسایل یک بار مصرف و توسعه علم پزشکی همراه با درمانهای پی در پی و ازدیاد مصرف دارو و گستردگی دامنه فعالیت از جمله دلایل اصلی این تغییرات میباشد و از نظر ترکیبات به سوی افزایش مواد سمی و خطرناکتر به پیش میرود.
تعریف پسماندهای پزشکی
به کلیه پسماندهای عفونی و زیان آور ناشی از بیمارستان ها، مراکز بهداشتی – درمانی، آزمایشگاه های تشخیص طبی و سایر مراکز مشابه گفته می شود. پسماندهای خطرناک یا ویژه بیمارستانی از شمول این تعریف خارج هستند.
پسماند خطرناک
پسماندهایی که یکی از چهار ویژگی زیر را داشته باشند:
- قابلیت انفجار و اشتعال
- بیماری زایی
- خورندگی
- سمیت
- واکنش پذیری شدید
این پسماندها نیازمند مدیریت ویژه هستند.
تعاریف مختلف پسماندهای پزشکی
CDC: ماده زائد عفونی هرگونه ماده زائد حاصل از آزمایشگاه های میکروبیولوژی، مواد زائد پاتولوژی، بقایای نوک تیز، زائدات خون یا فراورده های خونی است.
EPA : مواد زائد ایزولاسیون، کشت ها و محلول های ذخیره مواد عفونی، خون انسان و فراورده های خونی، مواد زائد پاتولوژیکی، وسایل نوک تیز آلوده (مثل سر سوزن های زیرپوستی، سرنگ ها، لوله های آزمایشگاهی، تیغه های اسکالپل، ویال های خون) و لاشه های آلوده حیوانات، اعضای بدن و تختخواب و ملافه ها همگی عفونی در نظر می گیرند.
اهمیت پسماندهای پزشکی
بیمارستان به علت وظایف خاصی که انجام میدهد (دیالیز، جراحی ترمیمی، قطع و خارج ساختن اندامها، آزمایشات طبی و…) علاوه بر مواد زائد معمولی شبه خانگی، دارای پسماندهای مخصوص می باشد.
داشتن عوامل میکروبی بیماریزا و کشنده از قبیل باکتریهای سل، کزاز و ویروسهای هپاتیت B ، ایدز و مواد و داروهای سمی برای تشخیص و درمان تعدادی از بیماریها موجب گردیده تا این پسماندها را جزو پسماندهای خطرناک به شمار آورند. علاوه بر وجود صدها نوع ماده شیمیایی، رادیواکتیو، مواد عفونی و زوائد بیولوژیکی در این پسماندها گاه به علت نگهداری نامناسب و غیربهداشتی و تعفنپذیری آنها امکان رشد و ازدیاد حشرات موذی و میکروارگانیسم های خطرناک فراهم میشود.
از طرف دیگر دسترسی افراد سودجو و ناآگاه در داخل و خارج مراکز بهداشتی ـ درمانی و همچنین در مکانهای دفع و پراکندگی زباله در محیط و استفاده نابجا و غیرمنطقی از آن به صورت خام در مزارع به دلیل وجود مواد شیمیایی، میکروبی و سموم و ترکیبات غیرمتجانس باعث از بین رفتن موجودات خاک و انسداد خلل و فرج خاک میگردد.وجود برخی مواد نظیر مواد پلاستیکی و مشابه که سالیان طولانی در محیط باقیمانده و به سادگی تجزیه نمی شوند نیز می تواند باعث به هم خوردن تعادل در اکوسیستم شود.
مخاطرات ناشی از عدم مدیریت بر پسماندهای بیمارستانی
گروههای اصلی و افراد در معرض خطر پسماندهای بیمارستانی عبارتند از
- پزشکان، پرستاران و کارگران بخش خدمات نظافتی مراکز بهداشتی و درمانی
- بیمارانی که در مراکز بهداشتی و درمانی و یا در منزل خدمت می گیرند.
- ملاقات کنندگان و همراهان بیماران
- کارگرانی که خدمات پشتیبانی را برعهده دارند مانند کارگران رختشویخانه و جمع آوری و انتقال زباله.
- رفتگران و کارگرانی که در محل دفع زباله یا بی خطر سازی کار می کنند.
مراحل مدیریت مواد زائد پزشکی
- شناسایی منابع آن
- تعیین انواع و کمیت های پسماندهای تولیدی
- مرحله سوم باید تعیین کرد که آیا پسماندها، احتمالاً عفونی، خطرناک، رادیو اکتیو و غیره هستند یا خیر
جمع بندی
آنچه که بعنوان مقدمه در بالا ذکر شد مقدمه ای بود بر مدیریت پسماندهای بیمارستانی و پزشکی .
در پیوست این مطلب پاورپوینت آماده کاملی رو برای شما قرار دادیم ، که شما عزیزان می توانید از سایت دانلود کنید . البته قرار بر این بود که این فایل به رایگان برای دانلود قرار بگیره اما چون حجم فایل قدری بالاست – ۴۰ مگابایت – و حجم دانلودهای سایت نیز خیلی بالاست و ترافیک بسیار زیادی از سایت رو میگیره . لذا مبلغی رو جهت دریافت این فایل اعمال کردیم تا عزیزانی که نیاز به این فایل دارند بتوانند ازش استفاده کنند .
بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید