جزوه رایگان کلیات ایمن سازی (واکسیناسیون) PDF
- مناسب برای : افزایش اطلاعات عمومی | تهیه پرزنت و ارائه دانشجویی
- تعداد صفحات : ۶۰ صفحه اسلایدی فارسی و عریض
- فرمت : PDF پی دی اف
- حجم : ۲ مگابایت (لینک دانلود در انتهای مطلب)
- بها : رایگان
- برخی عناوین جزوه pdf رایگان کلیات ایمن سازی
- مقدمه
- تعریف ایمنی
- سیستم ایمنی چگونه کار میکند و چه کارهایی انجام می‌دهد؟
- اجزای تشکیل دهنده سیستم ایمنی بدن
- شرایط و اختلالات تاثیر گذار بر سیستم ایمنی بدن
- راهکارهای تقویت سیستم ایمنی
- آیا سرما باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود.
- تاریخچه ایمونولوژی
- انواع سیستم ایمنی
- نخستین خط دفاع غیر اختصاصی
- دومین خط دفاع غیر اختصاصی
- ایمنی اختصاصی
- بیماری خود ایمنی
- آلرژی
- خصوصیات ایمنی ذاتی و اکتسابی
سیستم ایمنی شامل بسیاری از اندام ها، بافت ها و سلول های مختلف است که در سراسر بدن پراکنده هستند. این بافت ها و سلول ها از طریق رگ های خونی یا کانال های لنفاوی به هم متصل هستند و با استفاده از سیگنال های پروتئینی (مانند سیتوکین‌ها، کمپلمان و ایمونوگلوبولین‌ها) با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.به این ترتیب سیستم ایمنی بدن قادر خواهد بود در برابر مهاجمان خارجی/ پاتوژن‌ها (شامل باکتری ها، ویروس ها، انگل ها و قارچ ها) که باعث عفونت و بیماری می‌شوند، از بدن محافظت کند.
تعریف ایمنی
ایمنی عبارت است از توانایی بدن انسان در تحمل مواد و عوامل خودی (عدم واکنش ایمنی) و مقابله و حذف عوامل بیگانه، که این توانایی تمایز بین خودی و غیر خودی، محافظت در برابر بیماری های عفونی را ایجاد میکند.
سیستم ایمنی بدن انسان
وظیفه این سیستم، دور نگه داشتن میکروب ها از بدن، از بین بردن آنها و یا محدود کردن آسیب در صورت ورود آن ها به بدن است. وقتی سیستم ایمنی به خوبی کار کند، توانایی تشخیص سلول های خودی بدن از سلول ها یا عوامل بیگانه را خواهد داشت. همین افتراق باعث فعال شدن سیستم ایمنی، حمله به میکروب های مهاجم خارجی و از بین بردن آن ها می شود. سیستم ایمنی بدن ما پس از اینکه در معرض میکروب ها قرار می‌گیرد، اطلاعاتی در مورد میکروب ها می‌آموزد و آنتی بادی هایی تولید میکند تا از ما در برابر میکروب های خاص محافظت کند.
نمونه ای از این مفهوم زمانی رخ می دهد که ما واکسینه می شویم. سیستم ایمنی بدن آنتی بادی هایی را علیه سلول های خارجی موجود در واکسن می‌سازد و اگر در آینده در معرض میکروب های واکسن قرار بگیریم، به سرعت این سلول های خارجی را به خاطر می‌آورد و آن ها را از بین می‌برد.گاهی اوقات پزشک تشخیص می‌دهد که برای کمک به سیستم ایمنی در مبارزه با باکتری ها، آنتی بیوتیک تجویز کند. باید بدانیم که آنتی بیوتیک ها فقط باکتری های خاصی را از بین می‌برند و بر ویروس ها موثر نیستند.
زمانی که سیستم ایمنی نتواند با موفقیت عامل مهاجم را از بین ببرد، عفونت ایجاد می شود. همچنین، گاهی اوقات سیستم ایمنی زمانی فعال می‌شود که عامل مهاجمی وجود ندارد یا با وجود از بین رفتن عامل مهاجم، فعالیت خود را متوقف نمی کند. چنین وضعیتی منجر به مشکلاتی مانند بیماری های خودایمنی و واکنش های آلرژیک می شود.
اجزای تشکل دهنده سیستم ایمنی بدن
بخش های اصلی سیستم ایمنی بدن عبارتند از:
۱- گلبول های سفید
این سلول ها مانند یک ارتش منسجم در برابر میکروب های آسیب رسان عمل می کنند و با از بین بردن آن ها به حفظ سلامت ما کمک می‌کنند. گلبول های سفید خون بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن هستند و انواع مختلفی دارند. هر یک از انواع این سلول ها یا در جریان خون در سراسر بدن گردش می کنند یا در بافت خاصی مستقرند و منتظرند تا عوامل بیماری زا را از بین ببرند. هر نوع سلول ماموریت خاصی در سیستم دفاعی بدن ما دارد و هر کدام روش متفاوتی برای تشخیص عامل بیماری زا، برقراری ارتباط با سایر سلول های سیستم دفاعی و انجام وظایف خود دارند.
۲- گره های لنفاوی
این گره های کوچک میکروب ها را فیلتر کرده و از بین می‌برند تا نتوانند به سایر قسمت های بدن بروند و ما را بیمار کنند. این گره ها همچنین بخشی از سیستم لنفاوی بدن هستند. گره های لنفاوی حاوی سلول های ایمنی هستند که مهاجمان خارجی وارد شده به بدن را تجزیه و تحلیل می‌کنند. سپس سبب فعالیت، تکثیر و ارسال لنفوسیت ها (یکی از انواع گلبول های سفید) برای مبارزه با عامل مهاجم می‌شوند.
در بدن ما صد ها گره لنفاوی وجود دارد، از جمله در گردن، زیر بغل و کشاله ران. متورم و حساس شدن گره های لنفاوی نشانه ای از مبارزه بدن با عفونت است.
۳- طحال
طحال محل ذخیره گلبول های سفید است. همچنین طحال خون را فیلتر میکند و گلبول های قرمز قدیمی و آسیب دیده را از بین می برد.
۴- لوزه‌ها و آدنوئیدها
لوزه ها و آدنوئید ها در گلو و مجرای بینی قرار دارند و می توانند مهاجمان خارجی (مثل باکتری ها یا ویروس ها) را به محض ورود به بدن به دام بیندازند. در این قسمت ها، سلول های ایمنی مستقر هستند که برای محافظت از ما در برابر مهاجمان خارجی که باعث عفونت گلو و ریه می شوند، آنتی بادی تولید می کنند.
۵- تیموس
این عضو کوچک در بالای قفسه سینه در زیر استخوان جناق به بلوغ انواع خاصی از گلبول‌های سفید خون کمک میکند. این سلول‌ها در تیموس یاد می‌گیرند که یک عامل مهاجم را بشناسند و به خاطر بسپارند تا در صورت مواجهه مجدد، به سرعت حمله و آن را از بین ببرند.
۶- مغز استخوان
سلول های بنیادی در مغز استخوان به گلبول های قرمز، پلاکت ها و انواع گلبول های سفید و سلول های دفاعی تبدیل می‌شوند. مغز استخوان هر روز میلیارد ها سلول خونی جدید می‌سازد و آن ها را وارد جریان خون می کند.
۷- پوست، غشاهای مخاطی و سایر سلول‌های دفاعی خط اول
پوست اولین خط دفاعی در پیشگیری و از بین بردن میکروب ها قبل از ورود به بدن است. غشا های مخاطی مجاری تنفسی، گوارشی، ادراری و تناسلی را پوشانده اند. این غشا ها با ترشح مخاط باعث روان و مرطوب شدن سطوح می شوند. میکروب ها در مجرای تنفسی به مخاط می چسبند و سپس توسط ساختار های مو مانند به نام مژک از مجاری تنفسی خارج می‌شوند.
آنزیم های موجود در عرق، اشک، بزاق و غشا های مخاطی و همچنین ترشحات واژن همگی از بدن دفاع کرده و میکروب ها را از بین می‌برند.
۸- معده و روده
اسید معده بسیاری از باکتری ها را بلافاصله پس از ورود به بدن از بین می‌برد. همچنین باکتری های مفیدی که در روده های ما مستقر هستند، باکتری های مضر را از بین می‌برند.
شرایط و اختلالاتی که بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد
بسیاری از کمبود ها و اختلالات می توانند به سیستم ایمنی بدن آسیب بزنند یا عملکرد آن را مختل کنند. مصرف برخی داروها مبارزه با عفونت را برای بدن دشوارتر می کنند. برخی از بیماری ها باعث می‌شوند که سیستم ایمنی به سلول های سالم بدن حمله کند یا محافظت از ما در برابر میکروب های آسیب رسان را برای سیستم ایمنی سخت کنند.
۱- آلرژی
به واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به یک ماده بی ضرر (مانند غذا یا گرده گل) گفته می‌شود. بدن ما با ترشح هیستامین، با محرک‌های آلرژی مبارزه میکند. شدت یک واکنش آلرژیک می‌تواند از خفیف (عطسه یا گرفتگی بینی) تا شدید (مشکلات تنفسی و حتی مرگ) متغیر باشد.
۲- اختلالات خود ایمنی
این اختلالات زمانی رخ می‌دهند که سیستم ایمنی به اشتباه به سلول های سالم بدن حمله می‌کنند. لوپوس، دیابت نوع یک و آرتریت روماتوئید نمونه هایی از بیماری های خود ایمنی رایج هستند.
۳- اختلالات نقص ایمنی اولیه
این اختلالات ارثی، انواع مختلفی دارند و مانع از عملکرد طبیعی سیستم ایمنی بدن می‌شوند.
۴- عفونت‌ها
HIV عفونت شناخته شده ای است که سیستم ایمنی را تضعیف میکند و می تواند منجر به بیماری جدی شود.
۵- سرطان
انواع خاصی از سرطان (مانند لوسمی، لنفوم و میلوما) مستقیماً بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارند. این سرطان ها زمانی رخ می دهند که سلول های ایمنی به طور غیر قابل کنترلی زیاد شوند.
۶- سپسیس
سپسیس پاسخ شدید سیستم ایمنی به عفونت است. این پاسخ باعث ایجاد التهاب گسترده در بدن و آبشاری از رویداد ها می‌شود که می توانند به آسیب یا نارسایی ارگان های بدن و حتی مرگ ختم شوند.
۷- داروها
برخی داروها، مانند کورتیکواستروئید ها و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی که برای افراد دریافت کننده پیوند تجویز می‌شوند، می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند و خطر ابتلا به عفونت و بیماری را افزایش دهند.
راهکارهای تقویت سیستم ایمنی بدن:
هر قسمت از بدن، از جمله سیستم ایمنی، با داشتن سبک زندگی سالم و رعایت موارد زیر تقویت می شود و بهتر عمل میکند:
- نکشیدن سیگار
- استفاده از رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات
- ورزش منظم
- داشتن وزن سالم
- عدم مصرف الکل
- داشتن خواب کافی
- انجام اقدامات لازم برای جلوگیری از ابتلا به عفونت، مانند شستن مکرر دست ها و پخت کامل گوشت
- تلاش برای به حداقل رساندن استرس
- تزریق واکسن های لازم: واکسن ها باعث تقویت سیستم ایمنی در مقابل عفونت ها می‌شوند.
آیا سرما باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود؟
قرار گرفتن در معرض سرمای متوسط، احتمال ابتلا به عفونت را افزایش نمی‌دهد.
به دو دلیل سرماخوردگی و آنفلوآنزا در زمستان شایع ترند:
- در زمستان، افراد زمان بیشتری داخل محیط های بسته و در تماس نزدیک با سایر افرادی که می توانند ناقل میکروب باشند، هستند.
- همچنین ویروس آنفلوآنزا زمانی که هوا سرد و مرطوب است مدت بیشتری در هوا باقی می‌ماند.
دانلود جزوه رایگان
شما می توانید محتوای کامل جزوه pdf کلیات ایمن سازی رو بصورت کاملا رایگان از طریق باکس دانلود زیر دریافت کنید. امیدواریم که این اشتراک برای شما سودمند باشد.
بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید