سیستم بازیافت و مدیریت مواد زائد جامد شهری در ایران و جهان

سیستم بازیافت و مدیریت مواد زائد جامد در ایران و جهان

سابقه سیستم های مدرن مدیریت مواد زائد جامد شهری در کشورهای صنعتی مانند امریکا وانگلستان به اواخر دهه ۱۹۳۰ و اوایل دهه ۱۹۴۰ و در مجامع علمی و روشنفکری سابقه موضوع به صورت مکتوب به اواسط دهه ۱۹۱۰ برمی گردد. اگر چه در آن روزها سیستم مدیریت مواد زائد جامد شهری بسیار ساده بود ولی پایه و اساس علمی داشت.

در آن روزها صحبت از بازیافت و پردازش نمی شد . به دلیل جاون بودن سیستم افزایش راندمان مطرح نبود ، انرژی و مواد اولیه نیز به اندازه کافی در دسترس بود. بنابراین به دو ضرورت عمده یعنی تولید مواد و انرژی و افزایش کارایی سیستم که امروزه بسیار مورد توجه است آن روزها اصولا مطرح نبوده اند.شهرها کوچک بودند و زمین های مناسب دفن زباله ها در اطراف شهرها به وفور یافت می شد.

بنابراین مکان های دفن در نزدیکی شهرها بود و به عملیات انتقال نیازی نبود. علاوه بر اینها تنوع در ماشین آلات وجود نداشت و در بسیاری از موارد برای حمل زباله از گاری های اسب کش استفاده می شد. حجم زباله کم بود و اکثر قریب به اتفاق اجزای شهری را مواد فساد پذیر تشکیل می دادند. به همین دلیل برای خوراک دام و طیور و در مزارع کشاورزی در اطراف شهرها از آنها استفاده می شد.

موضوع حفظ محیط زیست و مشکلات زیست محیطی که بعدها از دهه ۱۹۷۰ به صورت جدی در دنیا مطرح شد ، هنوز وجود نداشت و چون مکانهای دفن به تازگی در حال شکل گیری بودند موضوع نظارت های بعد از ان نیز مطرح نبود . حجم زباله ها انقدر کم بود که اصولا بحث کاهش از مبداء ضرورتی نداشت بنابراین سیستم مدیریت مواد زائد جامد شهری در ان زمان از سه عنصر تولید ،جمع آوری و دفن تشکیل می شد.

صنعتی شدن و تاثیر بر تولید مواد زاید جامد

با گذشت زمان جمعیت شهرها رو به فزونی گذاشت و شهرها توسعه و گسترش پیدا کردند ؛ صنعت و مصنوعات آن وارد زندگی شهرنشینی شد و کیفیت مواد زائد جامد تغییر یافت حجم مواد زائد غیر قابل تجزیه بیولوژیکی در زباله های شهری افزایش پیدا کرد و در عوض سهم مواد فساد پذیر در کل زباله ها کمتر شد. مشکلات زیست محیطی در اطراف محل های دفن زباله مشاهده شدند . در بسیاری از محل های دفن زباله ، آبهای زیر زمینی آلوده شدند و یا در معرض آلودگی قرار گرفتند . اعتراضات مردمی به مکانهای دفن شکل گرفت و به مرور افزایش پیدا کرد، در نتیجه ادامه روند موجود سیستم مدیریت مواد زاید جامد شهری به شدت مورد سوال و اعتراض قرار گرفتند.

این مطلب را هم حتما بخوانید : درباره پلاستیک و ترکیبات پلیمری بیشتر بدانید

در این دوره ، موضوع اصلی دفع مواد زاید جامد شهری ، پیدا کردن زمینی برای دفن بود. به چگونگی دفن فکمتر اندیشه می شد و صرف دفن زباله ها در زمین پوشش آن با خاک مسئولان را راضضی می کرد. از دهه ۱۹۷۰ به بعد روش های جایگزین دفن در زمین برای مواد زائد جامد شهری مطرح شد و اصلاح زمین های دفع گذشته و نیز مراقبت های بعد از دفع هم مورد توجه قرار گرفت.

در دهه گذشته کاهش در مبداء و جلوگیری از تولید زائدات نیز به صورت جدی در سطح کشورهای صنعتی مطرح شده است. این مسئله منجر به پیدایش نسل جدیدی از فناوری در جهان به نام “فناوری های پاک” شده است.

بنابراین عناصر موظف در سیستم های مدیریت مواد زائد جامد شهری از سه عنصر موظف (تولید ،جمع آوری و دفن) در دهه ۱۹۴۰ به شش عنصر موظف تولید،ذخیره و پردازش و اداره در محل،جمع آوری ، حمل و نقل ،پردازش و بازیافت و دفع در دهه ۱۹۷۰ و به هشت عنصر موظف کاهش در مبداء،تولید ،ذخیره و پردازش و اداره در محل ،جمع آوری ،حمل و نقل ،پردازش و بازیافت ،دفع و مراقبت های بعد از دفع از دهه ۱۹۹۰ به بعد تبدیل شده است.

جمع بندی:

آنچه که در بالا به عنوان تاریخچه ای مختصر از مدیریت مواد زائد جامد شهری گفته شد ، بخشی است کوتاه از فایل پاورپوینتی که در ادامه میتوانید از وبسایت مهندسی بهداشت محیط ایران به رایگان دریافت نمایید. شما دانش پژوه گرامی میتوانید در ادامه این پاورپوینت رایگان رو دانلود فرمائید.

ضمنا مطالب زیر نیز میتوانند برای شما مفید باشند: