پدیکلوزیس (Pediculosis) آلودگی به شپش یکی از شایع ترین آلودگی های انگل خارجی در سراسر دنیاست.بعبارتی شپش انگل خارجی ، دائمی ، اجباری و خونخوار جوامع انسانی است و وجود ان در بدن به عنوان پدیکلوزیس شناخته می شود.
مقدمه ای بر پدیکلوزیس
شپش انگل خارجی ، دایمی ، اجباری و خونخوار جوامع انسانی است. قدمت آلودگی آن به دوران قبل از تاریخ بر میگردد. بررسی ژنتیکی شپش نشان می دهد این انگل حدود ۳٫۳ میلیون سال قبل از گوریل به انسان راه یافته است.
شپش سر و بدن تقریبا شبیه به هم هستند اما شپش سر بیشتر روی پوست سر و شپش بدن روی بدن یا لباس دیده می شود.شپش بدن معمولا در شرایط غیر بهداشتی و ازدحام جمعیت می تواند شیوع یابد.
شپش بدن می تواند بیمار تیفوس ، تب خندق و تب راجعه انتقال دهد. به غیر از انتقال بیماری ، شپش ممکن است باعث حساسیت شدید پوستی گردد. که از مشخصات آن بروز تورم خفیف و دانه های قرمز در اطراف محل گزش می باشد.
مرفولوژی و انواع شپش
حشره ای کوچک، بدون بال و خونخوار می باشد. می تواند سر، تن و عانه را در انسان آلدوه نماید. سه نوع شپش انگل جوامع انسانی عبارتند از :
- شپش سر (Pediculus humanus capitis (Head Louse
- شپش تن (Pediculus humanus corporis (Body Louse
- شپش عانه (Phthirus pubis (Crab Louse
در تصویر زیر شمای کلی دو شپش بدن و عانه و تفاوت های اونها رو میبینید.
شپش تن و شپش سر بسیار شبیه به هم می باشند. با این تقاوت که شپش تن کوچکتر و شفاف تر از شپش سر می باشد. رنگ انها سفید مایل به خاکستری بوده و بدنی کشیده و بدون بال و سری نقطه ای دارند.
تخم شپش بوسیله شپش بالغ ماده بطور محکمی به پایه مو یا تار و پود لباس می چسبد و بعد از ۷ تا ۱۰ روز بعد یک نوزاد گرسنه از تخم بیرون می آید. این نوزاد باید هر چه سریعتر به تغذیه بپردازد در غیر این صورت در طی ۲۴ ساعت خواهد مرد.نوزاد متولد شده طی ۲ تا ۳ هفته و پس از سه نوبت پوست اندازی ، به شپش بالغ تبدیل می شود. و پس از بارور شدن طی ۲۰ تا ۳۰ روز بعد ۲۵۰ تا ۳۰۰ دد تخم می گذارد و بعد از آن می میرد.
شپش پوست را سوراخ کرده و بزاق خویش را در زیر پوست تزریق می کند. سپس همزمان با مکیدن خون ، مواد زائد خویش را دفع می کند.تلقیح مواد زائد و بزاق زیر پوست منجر به ایجاد برآمدگی قرمز رنگ خارش داری می گردد.
عوارض پدیکلوزیس
- خارش شدید پوست بعلت ماده بزاقی و مواد دفعی شپش به زیر پوست.
- پوسته پوسته شدن و ضخیم شدن پوست در اثر خاراندن زیاد
- بروز عفونت های ثانویه باکتریال به دنبال خاراندن زیاد پوست مثل زرد زخم
- انتقال بیماری هایی نظیر تیفوس اپیدمیک ، تب راجعه اپیدمیک ، تیفوس آندمیک ، تب خندق از سایر عوارض پدیکلوزیس می باشد.
تشخیص پدیکلوزیس
شپش سر اغلب با چسبیدن به قاعده موها خود را از چشمان ما مخفی می کند. لذا مشاهده رشک های (تخم شپش) چسبیده به موی سر است که شک به آلودگی پدیکلوزیس ایجاد می کند.
راه های پیشگیری پدیکلوزیس
- آموزش به مردم در مورد شستشوی لباس و ملحفه در آب جوش بمدت ۳۰ دقیقه و متعاقبا اتو کردن
- رعایت بهداشت فردی مثل استفاده عدم استفاده از وسایل شخصی دیگران
- شانه کردن روزانه موی سر
- تمیز کردن همه روزه برس و شانه
- شستشوی منظم لباس ها ،روسری و کلاه
- پرهیز از تماس با اشیا و لباسهای فرد آلوده
- کنترل روزانه موی سر و بازدید بدن دانش آموزان در مودرسه در صورت لزوم
برای درمان و مبارزه با پدیکلوزیس نیز می توان از روش های فیزیکی مثل شستشوی مرتب سر ،شانه کردن موها ، رعایت بهداشت فردی و روش های شیمیایی مثل استفاده از شامپوی های مخصوص مثل پرمترین استفاده کرد. البته می توانید به نزدیک ترین خانه بهداشت یا مرکز بهداشت برای دریافت مشاوره رایگان استفاده کنید.
دریافت پاورپوینت پدیکلوزیس
بصورت مختصر در ارتباط با پدیکلوزیس فوقا اشاره شد. شما همکاران بهداشتی می تواند جهت پرزنت و آموزش ، فایل پیوستی رو به رایگان دانلود کنید. این پاورپوینت فارسی و قابل ویرایش می باشد و شما در صورت نیاز می توانید بخش هایی از آنرا حذف و یا ویرایش نمایید.
در صورتی که این مطلب و پاورپوینت اون برای شما مفید بود حتما از دکمه های اشتراک زیردر شبکه های اجتماعی مثل تلگرام با همکاران خود به اشتراک بگذارید.
بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید