سابقه استفاده از پمفلت به قرن ۱۶در کشور انگلستان برمی گردد که بمنظور اطلاع رسانی در موضوعات بحث انگیز مذهبی, سیاسی و اجتماعی به کار می رفته است؛ ولی امروزه کاربردها و موضوعات وسیع تری را شامل می شود. در این تایپک از وب سایت مهندسی بهداشت محیط ایران به بررسی اهمیت پمفلت پرداخته ایم.
پمفلت (pamphlets) چیست ؟
نشریه ای غیر ادواری و مستقل است که در اندازه کوچک و معمولا با جلدی از جنس کاغذ استفاده شده برای چاپ متن، تولید می شود. صفحات آن به هم دوخته شده ولی صحافی نشده است. درمورد تعداد صفحات آن در منابع مختلف اتفاق نظر وجود ندارد، ولی براساس تعریف یونسکو این نشریه باید بدون در نظر گرفتن جلد حداقل ۵ و حداکثر ۴۸ صفحه داشته باشد.
بروشور (Brochure)
بروشور یک نوع پمفلت است که بیشتر با هدف ترویج یا تبلیغ یک موضوع یا کالای تجاری تهیه می شود و از طریق پست و یا به صورت مستقیم به دست مخاطب می رسد. معمولاً در قالب یک یا چند صفحه ساده یا تا خورده و حاوی عکسهای رنگی، طرحها و اشکال متنوع با کیفیت بالا به چاپ می رسد.
لیفلت (Leaflet)
نوعی پمفلت کوچک به حساب می آید که از آن به فراوانی استفاده می شود. نشریه ای ۲ تا ۴ صفحه ای است، صفحات آن به هم دوخته نشده و معمولا صفحات آن به صورت تا شده می باشد.
محاسن :
- به سادگی قابل تهیه است.
- هزینه کمی برای تهیه آن مورد نیاز است.
- استفاده از آن در هر محیطی و با هر امکاناتی میسر است.
- پیامهای متنوعی را می تواند انتقال دهد.
معایب :
- مخاطب باید توان خواندن و نوشتن داشته باشد.
- مخاطب محدودی را تحت پوشش قرار می دهد.
- نسبت به دیگر رسانه ها از جذابیت کمتری برخوردار است.
- فرایند پیش رسانه / پیش مداخله
در ساخت پمفلت/بروشور لازم است ابتدا به مراحل پیش رسانه/ پیش مداخله که منجر به تصمیم گیری برای تولید آن برای آموزش سلامت می شود، پرداخته شود.
الف) بررسی وضعیت موجود(نیاز سنجی):
ابتدا بررسی وضعیت موجود انجام شده و مدارک و مستندات دال بر بررسی و نیاز سنجی تهیه شود
بررسی وضعیت موجود از ۳ منظر انجام شود:
- به اهمیت مشکل با توجه به نقش آن در سلامت مردم توجه شود
- با بررسی شیوع و بروز، به وسعت مشکل سلامت مورد نظر پرداخته شود.
- گروه های جمعیتی که در معرض این مشکل می باشند، مشخص شوند.
ب) تدوین اهداف آموزشی :
قبل از تولید یک پمفلت/بروشور آموزش سلامت، اهداف تولید و استفاده از این رسانه مشخص شده باشد.
از ۴ منظر به آن توجه کنید :
- اهداف تعیین شده با اجرای مداخله مورد نظر قابل دسترسی باشند
- نوع تغییر، مدت زمان لازم برای تغییر و جمعیت هدف آن تعیین شود
- اهداف به صورتی طرح شوند که قابل اندازه گیری باشد
- اهداف بر اساس مشکلات مرتبط با سلامت اولویت بندی شوند.
ج) شناسایی مخاطبین:
برای انتخاب و تولید یک رسانه آموزش سلامت مناسب، لازم است مشخصات جمعیتی، فرهنگی و اجتماعی و رفتاری و روانشناختی و نیازهای آموزشی مخاطب بررسی و مشخص شود.
از ۴ منظر به آن توجه کنید:
- به سن و جنس، سطح سواد، وضعیت شغل و سایر مشخصات جمعیت شناختی گروه مخاطب در بررسی توجه شود
- به خصوصیات فرهنگی گروه مخاطب نظیر زبان، مذهب و قومیت توجه شود.
- به خصوصیات رفتاری- روانشناختی شامل دانش، نگرش و عادات و رفتار مخاطبان توجه شود
- نیازهای آموزشی مخاطبین بررسی شوند.
د) انتخاب رسانه/مداخله:
قبل از اقدام به تولید یک رسانه آموزش سلامت، لازم است بدانیم آیا رسانه های دیگری در این موضوع وجود دارد و در صورت وجود آیا تولید یک رسانه جدید لازم است؟ در صورت نیاز به تولید رسانه جدید، نوع رسانه باید متناسب با مخاطب و هدف مورد نظر انتخاب شود.
مشخصات پمفلت/ بروشور
محتوای پمفلت/بروشور:
در محتوی یک پمفلت/بروشور باید
-
- دقت(Accuracy)،
- عدم تناقض و یکپارچگی(Consistancy)،
- شفافیت(Clearity)،
- مناسبت داشتن(Relevancy)،
- جذابیت(Appealing)،
- خلاقیت(Creativity)
- مقبولیت(Credibility)
مورد توجه واقع شود.
دقت: دقت محتوی از ۲ جهت مد نظر است،
- اول دارا بودن اعتبار علمی که وجود نویسنده و ویراستار علمی و استفاده از منابع معتبر می تواند بیانگر آن باشد
- دوم نحوه صحیح نگارش متن است که از نظر املایی، دستور زبان و نگارش صحیح باشد.
عدم وجود تناقص و یکپارچگی:
محتوی پمفلت و بروشور باید یکپارچه و بدون تناقض باشند.
شفافیت:
- محتوای ارایه شده در یک پمفلت/ بروشور باید برای مخاطب به صورت واضح و کاملا مشخص قابل درک باشد.
- پرهیز از به کار بردن کلمات ادبی، تخصصی و فنی در متن به درک بهتر مطلب کمک می کند.
مناسبت داشتن:
- محتوای ارایه شده در یک پمفلت/ بروشور باید متناسب با خصوصیات مخاطبین تهیه شده باشد.
- محتوی ارایه شده با خصوصیات خصوصیات فرهنگی مخاطبان تناسب داشته باشد به تناسب محتوی با سن، جنس و سواد مخاطبین توجه نمایید و عدم وجود مغایرت فرهنگی را در نظر بگیرید.
- محتوی ارایه شده با خصوصیات رفتاری و روانشناختی مخاطبین تناسب داشته باشد. بر اساس سطح دانش، نحوه نگرش و رفتارهای گروه مخاطب میزان تناسب محتوی را در نظر بگیرید.
جذابیت:
محتوای ارایه شده در یک پمفلت/ بروشور باید مخاطب را به خود جذب نماید. جذاب بودن محتوی برای جمعیت مخاطب با سنجش نظر مخاطب و میزان استقبال مخاطب قابل بررسی است.
خلاقیت:
وجود خلاقیت در محتوای یک پمفلت/ بروشور ارزش آن را افزایش می دهد.
مقبولیت:
محتوای ارایه شده در یک پمفلت/ بروشور باید توسط مخاطب پذیرفته شود و مقبول وی قرار گیرد. زمانی که نویسنده و تهیه کننده محتوا، سازمان حمایت کننده آن و یا ارایه کنندگان پمفلت/بروشور مورد قبول و تأیید مخاطبین باشند، محتوی به میزان بیشتری مورد قبول و پذیرش قرار می گیرد.
ساختار پمفلت/بروشور
در ساختار یک پمفلت/بروشور باید به طراحی، متن و کیفیت تولید پمفلت/بروشور توجه شود.
طراحی پمفلت/ بروشور: در طراحی به ۷ بخش خلاقیت و نوآوری، جذابیت فونت ها و اجزای گرافیکی، تناسب حجم مطالب با قطع و تعداد صفحات، تنوع و هماهنگی رنگ های به کار رفته با محتوا، تناسب پس زمینه و محتوا و رعایت استاندارد تعداد صفحات توجه می شود:
- در طراحی مطالب در پمفلت/ بروشور خلاقیت و ابداع صورت می گیرد. مقایسه با موارد مشابه می تواند موثر باشد.
- از فونت ها و اجزای گرافیکی به صورت مناسب برای جذاب شدن پمفلت/بروشور استفاده می شود دراین زمینه استفاده از رنگ های جذاب، صفحه آرایی، فونت ها و جداول و نمودارها مدنظر قرار می گیرد.
- قطع (اندازه) و تعداد صفحات پمفلت/بروشور برای ارایه مطالب مورد نظر وتناسب میان تعداد صفحات و حجم مطالب(تراکم مناسب مطالب و استفاده بهینه از فضا) و مناسب بودن قطع پمفلت برای استفاده مخاطب توجه شود
- استفاده از تعداد رنگ های مناسب به جلب توجه مخاطب و ارایه بهتر مطلب کمک می کند. از طرفی انتخاب نامناسب تعداد و نوع رنگ ممکن است تاثیر معکوس داشته باشد.
- تناسب رنگ، طراحی و شکل های به کار رفته در پس زمینه از نظر تناسب با پیام پمفلت دقت شود. توجه کنید که پس زمینه، محتوا را تحت تاثیر قرار نداده باشد و موجب کاهش توجه مخاطب به اصل پیام نشود.
- تعداد صفحات استاندارد در پمفلت/بروشور رعایت شوند. تعداد صفحات براساس تعریف یونسکو که از ۵ تا ۴۸ صفحه است. لیفلت می تواند ۲ تا ۴ صفحه نیز باشد.
متن پمفلت/بروشور
- متن پمفلت/بروشور باید خوانا و زیبا باشد و به همین منظور لازم است از فونت های با اندازه و تنوع مناسب استفاده شود. معمولا در متن پمفلت و بروشور بیش از ۳ نوع فونت نباید به کاررفته باشد. چگونگی استفاده از فونت های درشت و خمیده (ایتالیک) در متن برای تاکید بر نکات مهم و برجسته نیز حایز اهمیت است. همچنین توجه به کادر بندی و آرایش مناسب متن و تناسب بین فضای نوشتاری، فضای خالی و قسمت اختصاص یافته به اجزای گرافیکی در کیفیت و تاثیر پمفلت/بروشور اهمیت دارد.
- معمولا صفحه رویی حاوی عنوان پمفلت/بروشور، آرم یا تصویری مرتبط با تهیه کننده یا محتوای آن است. نوشته ها در صفحه اول باید حداقل باشد. در صفحه پشتی معمولا اطلاعات تماس برای مخاطبان قرار دارد.
- صفحه اول داخل، بهترین صفحه پمفلت/بروشور است که در آن باید هدف اصلی تهیه بروشور و علت انتخاب مخاطب ذکر شود.
- دیگر صفحات بروشور به ترتیب و با توجه به اولویت، مطالب بروشور/پمفلت را در خود جای دهند.
- منابع مطالب ارایه شده در بخشی از پمفلت/بروشور ذکر شود و نیز اطلاعات لازم جهت دسترسی مخاطب به واحد یا سازمان مربوطه جهت پیگیری یا کسب اطلاعات بیشتر ارایه شود.
کیفیت تولید پمفلت/ بروشور:
- کیفیت چاپ، کاغذ بکاررفته و رنگ ها همگی برطراحی زیبایی بروشور می افزاید.
- کیفیت تاخوردن یا نحوه اتصال برگه ها به یکدیگر نیز حایز اهمیت است.
- کیفیت چاپ باید به گونه ای باشد که به خوبی حروف و کلمات قابل خواندن باشند. استفاده از چند رنگ (تک رنگ، دو رنگ، سه رنگ) و کیفیت چاپ رنگ ها حایز اهمیت است.
- توجه به این نکته لازم است که افزایش تعداد رنگ ها، در صورتی که به کیفیت و جلب بیشتر مخاطب و انتقال بهتر پیام منجر نشود، تنها به هدر رفتن منابع می انجامد.
پیش آزمون:
- نحوه اجرای پیش آزمون و گروه انتخاب شده جهت پیش آزمون مهم است.
- انتخاب جمعیتی مشابه و متناسب با گروه هدف به بهبود نتیجه پیش آزمون کمک می کند.
اجرای پمفلت/ بروشور:
- پس از تولید پمفلت/بروشور، لازم است در تیراژ مناسب، با انتخاب زمان مناسب و در محل مناسب توزیع گردد تا جمعیت مورد نظر را پوشش دهد. انتخاب تیراژ، زمان و مکان با توجه به مخاطبان، متفاوت است.
ارزیابی پمفلت/ بروشور
- در مرحله چهارم اقدامات انجام شده جهت تعیین تاثیر مداخله انجام شده بررسی می گردد.
- برنامه ای برای ارزیابی پمفلت/بروشور در نظر بگیرید. در صورت پاسخ مثبت آن را از ۲ جهت بررسی کنید:
- ارزیابی پمفلت/بروشور تا چه حد دستیابی به اهداف را سنجیده است؟
- ارزیابی پمفلت/بروشور تا چه حد دستیابی تأثیر پیام بر مخاطبین را از نظر تغییر دانش، نگرش و رفتار سنجیده است؟
پایان مقاله.
بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید