فلزات سنگین در آب آشامیدنی

بنام خدا

سلام به دوستان و کاربران عزیز

به دلیل اهمیت زیاد فلزات سنگین و اثرات بلقوه آن بر روی سلامتی و بهداشت انسان ، و اثرات تجمعی ان در بافت ها ، ضروری است به این مقوله پرداخته بشه. در این پست فلزات سنگین و اثرات آن در آب آشامیدنی در قالب فایل ورد برای استفاده شما عزیزان قرار گرفته است. اما یک مقدمه ای هر چند کوتاه در این مورد آوردیم .

تمامی فلزات سنگین به همراه ویژگی ها و اثرات و … در آب آشامیدنی در فایل ضمیمه که در گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت علوم پزشکی تبریز گردآوری شده ، آورده شده است.

فلزات سنگین در آب آشامیدنی

در بین آلاینده های آب ، آلودگی با فلزات سنگین موردی است که از سالیان دراز شناخته شده است چرا که علاوه بر منابع آنتروپوژنیک این فلزات بصورت طبیعی و بواسطه انحلال از پوسته زمین می توانند به منابع آب راه یابند که مصرف دراز مدت آبهای آلوده باعث بروز اثرات نامطلوب بر روی سلامت مصرف کنندگان خواهدبود. فلرات سنگین فلزاتی هستند که دانسیته آنها بیشتر از ۵ گرم بر سانتی متر مکعب می باشد. خطرناکترین فلزاتی که در مقادیر مشخص سلامتی انسان را به مخاطره می اندازند شامل آرسنیک ، بریلیوم ، جیوه ، باریم، کادمیوم ، مس ، سرب ، منیزیم ، نیکل ، وانادیم ، قلع و روی می باشد. مسمومیت با آرسنیک ، جیوه و کادمیوم از جمله موارد شناخته شده می باشد .

طبقه بندی فلزات 

۸۴ عنصر از ۱۰۶ عنصر شناخته شده به عنوان فلز دسته بندی شده اند و از این جهت آلودگی فلزات متنوع می باشد. تمام فلزات عنوان شده برای محیط خطرآفرین نمی باشند، تعدادی غیرسمی و تعدادی حتی اگر سمی باشند خیلی کمیاب بوده یا ترکیبات آنها غیر قابل حل است. نتیجتاً فقط تعداد کمی از فلزات جزء آلوده کننده های محیطی در نظر گرفته شده اند.

در مباحث الودگی های فلزی از عناوین فلزات سنگین و فلزات کمیاب استفاده می شود. فلزاتی که دانسیته آنها ازcm³/gr5 می باشد به عنوان فلزات سنگین و فلزاتی که دانسیته کمتر cm³/gr5 دارند به عنوان فلزات سبک طبقه بندی شده اند. معمولاً فلزاتی که در وسعتی برابر یا کمتر از۱/۰ درصد(ppm1000) در پوسته زمین وجود دارند، به فلزات کمیاب موسوم اند. اکسیژن در گسترده ای معادل ۵۰۰ میلیون مرتبه بیشتر از تعدادی از فلزات سنگین یافت می شود. تنوع گسترده در فراوانی عناصر کمیاب در جدول(۱) نشان داده شده است. فراوانی باریم برای مثال ۵۰۰۰ برابر جیوه و ۱۰۰۰۰۰ برابر طلا می باشد. فلزات کمیاب بدلیل تاثیر بر محیط زیست و موجودات زنده عموماً بسیار مهمتر از فلزات دیگر هستند.

سرنوشت آلوده کننده های فلزی و دلایل خطرناک بودن آنها بر سلامتی انسانها

اغلب آلوده کننده های فلزی که از منابع مختلف طبیعی یا مصنوعی از جمله عملیات حفاری معادن فرسایش و پسابهای خانگی و صنعتی و غیره وارد محیط می شوند سرانجام به آبهای سطحی و زیرزمینی منتهی می شوند. ضایعات فلزی بسیاری از اعمال صنعتی مایع می باشند که به راحتی به آبهای طبیعی می رسند. علاوه براین مقادیر زیادی از فلزات به هوا رها شده و نهایتاً فرود می آیند یا بوسیله نشت کردن به سطح زمین می رسند. فلزاتی که به صورت ضایعات جامدند بوسیله صاف کردن از آب جدا می شوند. محلولهای از ترکیبات فلزی سرانجام به آبهای سطحی و زیرزمینی می پیوندند.

– پایداری فلزات در محیط مشکلات بخصوصی را ایجاد می کند. فلزات نمی توانند مانند آلوده کننده های آلی از طریق شیمیایی یا فرآیندهای زیستی در طبیعت تجزیه شوند. ترکیبات فلزی می توانند تغییر یابند، اما فلزات نامرغوب همچنان باقی می مانند. این چنین واکنشهایی در فلزات سمی تر مثل جیوه صورت می گیرد. پایداری فلزات اجازه می دهد که در فواصل قابل توجه توسط آب یا هوا منتقل شوند. یکی از نتایج مهم پایداری آنها وسعت زیستی فلزات در زنجیره غذائی می باشد. در نتیجه آن فرآیند سطوح فلزات در اعضای بالاتر در زنجیره می تواند به مقادیر تا چندین برابر آنهایی که در هوا یا آب یافت می شوند، برسند. در نتیجه موجب به مخاطره افتادن سلامتی گیاهان و جانورانی که از این موارد غذائی استفاده می کنند، می شود. انسان قابلیت ذخیره سازی فلزات، به دلیل نیمه عمر طولانی برخی از آنها، را در بدن دارد.(۱۴۶۰ روز برای سرب و ۲۰۰ روز برای کادمیوم)، جدول(۲) مقادیر فلزاتی که در بدن انسان می توانند ذخیره شوند را نشان می دهند.

فلزات سنگین در عملکرد پروتئین ها نظیر آنزیم ها یا کاتالیزورهای زیستی مشارکت دارند. فلزات سبک در محلول به راحتی یون تشکیل داده و به خنثی ماندن الکتریکی سلولها و سیالات بدن و ثابت ماندن حجم طبیعی خون و دیگر سیستم های با حالت مایع بدن کمک می کنند. خطرناکترین فلزاتی که در مقادیری مشخص سلامتی انسان را به مخاطره می اندازند آرسنیک ، بریلیوم، جیوه، باریم، کادمیوم، مس، سرب، منیزیم، نیکل، قلع و انادیوم و روی می باشند.