ژیاردیا لامبلیا Giardia Lamblia
یک پروتوزوئر تاژک دار بیماری زا است. ژیاردیا لامبلیا یکی از ارگانیسم‌های یوکاریوتیک ابتدایی یا غیر باکتریایی می‌باشد. رتیکولوم آندوپلاسمیک یا دستگاه گلژی ندارد. این ارگانیسم میتوکندری نیز ندارد. فقدان میتوکندری در این ارگانیسم مدرکی است که به وجود آن قبل از رویداد endosymbiosis قوت می‌بخشد. این رویداد نقطه مهمی در تکامل است که به نظر می‌رسد حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش با پیدایش میتوکندری اتفاق افتاده است. اگرچه ژیاردیا این ارگان را ندارد اما راه‌هایی برای انجام بسیاری از فعالیت‌هایی که این ارگان انجام می‌دهد در پیکره آن وجود دارد. ژیاردیا تقارن دو سویه دارد که خصوصیت واحد میان ارگانیسم‌ها در سطح تکامل است.
ژیاردیا می‌تواند به دو صورت اسپوروزوئیت (یک کیست) یا با یک تروپوزوئیت وجود داشته باشد. به عنوان یک تروپوزوئیت، از جلو گلابی شکل و از پشت به شکل قاشق است. در حدود ۱۰ تا ۱۵ میلی متر طول و ۴ تا ۸ میلی‌متر عرض دارد. حرکت آن با استفاده از تاژک و مشابه سقوط یا چرخش برگ می باشد. تروپوزوئیت دو هسته و هشت تاژک دارد (چهار تا کناری، دو تا شکمی، و دو تا دمی). هسته‌ها زوری قرار گرفته‌اند که در کنار سایر ویژگی‌های ارگانیسم به شکل صورت میمون در آمده‌اند. از ویزگی های خاص دیگر سطح جسبندگی ویژگی ارگانیسم است که به کمک آن به دیواره روده می‌چسبد (مانند به فنجان مکنده). این به دیسک چسبنده ساختار پیشرفته ای با میکروتوبول‌ها و میکروریبون ها پیدا می‌کند و به وسیله‌ای آنها به ارگانیسم‌های دیگر محکم متصل می‌شود.
کیست های ژیاردیا لامبلیا
کیست های ژیاردیا به شکل بیضی یا کروی هستند و در حدود ۱۱ تا ۱۴ میکرومتر طول و ۱۰ تا ۱۲ میکرومتر عرض دارند. کیست‌ها متحرک نیستند اما دارای axonomes تاژک مانندی هستند که به طور مورب در محور طولی‌شان قرار گرفته است. گونه‌های تازه تشکیل یافته کیست‌های دو هسته ای هستند مانند تروپوزوئیت. کیست‌های بالغ چهار هسته ای اند که همگی در یک قطب قرار گرفته اند. چرخه زندگی ژیاردیا لامبلیا در شکل زیر نشان داده شده است.
اعضای رده ژیاردیا در روده حیوانات (تروپوزوئیت)، مدفوع افراد آلوده (به شکل کیست)، یا آب آلوده (به شکل کیست) یافت می‌شوند. آنها می‌توانند در محدوده دمایی بین دمای داخلی بدن حیوانات تا دمای ۴ درجه سانتی‌گراد آب شیرین زنده بمانند.
دو مرحله زندگی در چرخه ژیاردیا
دو مرحله در چرخه زندگی ژیاردیا لامبلیا برای زنده ماندن آن در محیط تطابق پیدا کرده است. مواجهه کیست ها با اسید معده در طی عبور از داخل شکم آنها را فعال می‌ساز؛ اما تروپوزوئیت‌ها تا زمان رسیدن به روده کوچک پدیدار نمی‌شود. عمل پیدایش بوسیله‌ی PH خنثی تر در روده‌ی کوچک ناشی می‌شود. روده کوچک درست پایین مجرای صفراء قرار دارد. انگل پدید آمده به سرعت به دو تروپوزوئیت دو هسته ای تقسیم می‌شود که از جسبندگی سطح برای جایگزینی در روده کوچک استفاده می کند. تروپوزوئیت ها با استفاده از چهار جفت تاژک در روده حرکت می کنند و این تاژک‌ها کمک می‌کنند تا به موکوس بچسبد. هنگامی که آنها به لایه موکوس می‌چسبند از طریق دیسک چسبنده به سلول‌های اپیتلیال روده نفوذ می‌کنند. تعداد کمی از میکروب های دیگر به طور طبیعی در محیط تغیر پذیر و پیچیده در قسمت انتهای بالایی روده کوچک خود را اسکان می دهند. تروپوزوئیت‌ها ممکن است از هفته ها تا سال‌ها باقی بمانند، اما هنگامی که با جریان محتویات روده حمل می‌شوند به شکل کیست در می‌آیند. زیرا در خارج از بدن میزبان نمی توانند به شکل تروپوزوئیت زنده نمی‌مانند.
آلودگی با ژیاردیا لامبلیا
آلودگی با ژیاردیا اسهال و درد شکمی ایجاد می‌کند و در سندرم مزمن که به سختی قابل شناسایی است نقش دارد. ژیاردیازیس یک عامل مهم در بیماری اسهال است. اگرچه بیماری بیولوژی اصلی این انگل کاملاً شناخته شده نیست. تروپوزوئیت‌های ژیاردیا لامبلیا تهاجمی نیستند و مواد سمی ترشح نمی‌کنند، اما قابلیت ایجاد اسهال شدید را دارند. از سوی دیگر، در حدود نیمی از افراد آلوده به ژیاردیا لامبلیا هیچ علائمی بروز نمی دهند(ناقلین سالم). همچنین در افراد معمولی آلودگی ژیاردیا لامبلیا معمولاً خود به خود رفع می‌شود هر چند مدت و علائم ژیاردیازیس در افراد معمولی متغیر است.
گونه‌های ژیاردیا براساس میزبانشان نامگذاری می‌شوند. ژیاردیا لامبلیا (که Giardia duodenalis هم نامیده می‌شود) در روده انسان، ژیاردیا مویریس در روده جوندگان و ژیاردیا آردیا (Giardia ardeae) در روده پرندگان زندگی می‌کند. تنها ژیاردیا لامبلیا می تواند در بدن انسان زنده بماند. انگل هایی از یک حیوان نوعا گزینش پذیری بالایی نسبت میزبان نشان می دهند.به طوری که نمی‌تواند به سایر حیوانات میزبان آسیب برسانند. برای مثال انسان توسط ژیاردیا موریس آلوده نمی‌شود هر چند برخی گونه‌ها قادرند بیش از یک میزبان را آلوده سازند. بویژه شواهد وجود دارد که نشان می دهد ژیاردیا لامبلیا می‌تواند سگ های آبی و احتمالاً موش های آبی را براحتی انسان آلوده نماید. بقیه میزبانان ژیاردیا که انسان را آلود می‌سازند گوساله و سایر حیوانات علف خوار هستند.
ژیاردیازیس
ژیاردیا لامبلیا عامل آلودگی روده ای در سراسر دنیاست. در کشورهای صنعتی و در حال توسعه ژیاردیازیس یک عامل مهم بیماری در کودکان و بزرگسال است. کیست‌های ژیاردیا لامبلیا در افراد مبتلا به دفعات مکرر دفع می گردد و همیشه در فاضلاب‌ها و در منابع آب‌های سطحی یافت می‌شوند. ژیاردیا لامبلیا همچنین به تعداد زیاد عامل همه گیری ناشی از آب در سراسر جهان محسوب میگردد. بطور مشخص ژیاردیا لامبلیا پاتوژن مهم در تصفیه آب آشامیدنی است. همانطور که قبلاً اشاره شده این ارگانیسم هدف اصلی قانون اولیه تصفیه آب های سطحی ایالات متحده می باشد.(U.S.EPA, 1989) به هر حال ژیاردیا لامبلیا در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بصورت اندمیک وجود دارد. چنانچه تصفیه لازم برای کنترل همه گیری انجام نشود می تواند باعث بروز بیماری در جوامع گردد. هر دو آلودگی انسانی و حیوانی بر پایه سطح آندمیک استوار است. ارگانیسم این بیماری تقریبا برای مدت طولانی در محیط باقی می ماند.
بدون دیدگاه
دیدگاه خود را بنویسید